Serbskie stroje ludowe

Niegdyś strój ludowy, zarówno codzienny jak i odświętny, był elementem, jaki odróżniał Serbów od innych narodów mieszkających na tych terenach jak i od najeźdźców. Dlatego stroje ludowe zajmują specjalne miejsce w kulturze i tradycji serbskiego narodu.

region Šumadija, fot. www.opanci.com

skarpetki

Do dzisiaj zachowano liczne egzemplarze tego typu odzieży, głównie z 19. i początku 20. wieku. Oryginały możemy zobaczyć w muzeach ale często na serbskiej wsi są z dumą przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Okazją do podziwiania tych wspanialych strojów są też występy  zespołów ludowych, zarówno dorosłych jak i dziecięcych. Takie zespoły pieśni i tańca są w każdym mieście, w domach kultury, przy szkołach i cieszą się popularnością. Ze względu na malowniczość są także często zapraszane na występy zagraniczne. Rytm serskiej muzyki ludowej, łatwo wpadająca w ucho melodia i właśnie efektowne stroje sprawiają, że widzowie z różnych częsci świata z przyjemnością oglądają takie występy.

fot. vrbanja.com

opanci

Serbia to niewielki kraj, ale każdy jej region, niemalże każda wioska, ma swój typ stroju ludowego,  różniący się od sąsiadów. Zespoły folklorystyczne wykonują zazwyczaj składankę tańców z różnych części kraju i co za tym idzie w trakcie występu stroje są często zmieniane co jest jeszcze jedną zaletą dla oglądających, bo mogą napawać się widokiem wielu wspaniałych strojów.

Niegdyś stroje były wykonywane z materiałów, jakie mieszkańcy wsi sami mogli wyprodukować. Stosowano więć płótno bawełniane, lniane, wełnę i jedwab. Tak, jedwab, bo Jugosławia przed II wojną była piątym w świecie producentem jedwabiu.

Współcześnie jest coraz mniej rzemieślników umiejących odtworzyć tradycyjny strój. Nieliczni, którzy się tym zajmują, to prawdziwi artyści wkładający serce w wykonanie swoich dzieł. Jednym z nich jest pan Mijomir Aleksić Kiri z podbelgradzkiego osiedla Kaluđerica. Pan Kiri pochodzi z rodziny z długą tradycją wytwarzania skórzanego obuwia ludowego zwanego opanci, podobnego do naszych kierpców. Jego dziadek i ojciec zajmowali się tym rzemiosłem i od dzieciństwa miał okazję uczyć się zawodu. Istnieje kilka wersji opanka, a do dziś w zakładzie Kiri cały proces produkcyjny, od garbowania skóry po szycie i klejenie gotowego buta, wykonywany jest ręcznie.

W warsztacie, który odwiedziłąm wytwarzane są najlepsze opanki, wysoko cenione przez tancerzy z zespołów ludowych.

majster przy pracy

 Pan Kiri rozszerzył swoją ofertę i produkuje stroje ludowe ze wszystkich zakątków Serbii i nie tylko, bo i czarnogórskie i bośniackie. Wszystkie części garderoby wykonane są z naturalnych materiałów w tradycyjny sposób, co wymaga ogromnego wysiłku i dużego nakładu pracy, przede wszystkim ręcznej. W zakładzie pracuje kilka pań, które tkają na krosnach, szyją, naszywają ozdoby, wyszywają i haftują. Wszystko to po to, aby na końcu powstał wspaniały komplet, który będzie służył właścicielowi przez długie lata.

tkanie pasa

Wszystkie części odzieży wykonywane w zakładzie pana Kiri są unikalne, wykonane ręcznie i z doskonałych materiałów. Rzemieślnik daje gwarancję na swoje wyroby. Są one chętnie kupowane w kraju ale i wysyłane za granice.

tradycyjna damska kamizelka - etap powstawania

kamizelka, etap końcowy

Kiedyś posiadanie bogato ozdobionego stroju było sprawą prestiżu i pokazywało stan majątkowy właściciela. Taką odzież nosili ludzie w najbardziej uroczystych momentach swojego życia. Dzisiaj wystąpienie w stroju ludowym jest wyrazem szacunku dla gospodarza. Coraz częsciej współcześni projektanci mody z sukcesem łączą elementy tradycyjnego stroju z aktualnymi trendami i uzyskują w ten sposób atrakcyjne kreacje.

W zakładzie Kiri można zobaczyć wszystkie etapy powstawania stroju ludowego ale też nabyć kompletny strój.

Adres:
KIRI, ul. 7 jula levi prilaz 3a, Kaluđerica

www.opanci.com