Kuchnia serbska

Tradycyjna kuchnia bałkańska, której częścią jest kuchnia serbska, ma wielu zwolenników w całej Europie. Część z nas w ten sposób pielęgnuje swoje miłe wspomnienia z pobytu w Chorwacji, Serbii, Bułgarii czy Macedonii. Potrawy tutaj serwowane są łatwe do zaakceptowania przez podniebienie przeciętnego Polaka, nie mają egzotycznych składników, mocno aromatycznych przypraw, a nawet można powiedzieć, że opierają się na czystym, esencjonalnym smaku i składnikach najwyższej jakości bez zbędnych dodatków.

čvarci - skwarki

Serbska kuchnia jako taka jest skrzyżowaniem sztuki kulinarnej wielu narodów, które panowały na tych terenach. Nie możemy zapomnieć, że przez 400 lat Serbia była częścią Imperium Osmańskiego i do dziś widzimy silne wpływy kuchni tureckiej. Słynne orientalne słodycze jak baklava, tulumba, kadaif możemy często spotkać na serbskich stołach. Wśród potraw mięsnych królują musaki – zapiekanki mięsno-warzywne, ćufte – klopsiki mięsne i sarma – małe gołąbki w liściach kiszonej kapusty lub liściach winogron. Istnieje przekonanie, że kto był w Serbii a nie jadł sarmy to tak jakby w ogóle nie odwiedził tego kraju :)

Odnajdziemy tutaj także liczne potrawy, które wywodzą się z tradycji węgierskiej, austryjackiej czy bułgarskiej. Możemy delektować się wyśmienitymi gulaszami, trochę gęstszą ich wersją – paprykarzem (nie ma nic wspólnego z polską konserwą rybną) czy sztrudlami z nadzieniem makowym lub owocowym.

galaretka mięsna

Jedną z rzeczy, których boją się Serbowie jest to, że umrą głodni. Dlatego też w większości restauracji porcje są bardzo duże. Często dochodzą do 300-500 gramów samego mięsa. Jednakże często można zamówić połowę porcji.

Specjaliści zajmujący się gastronomią twierdzą, że jedynie dwie potrawy możemy nazwać rdzennie serbskimi. Są to kajmak – rodzaj słonego, tłustego sera zbliżonego do masła, zrobionego z kożuchów pracowicie zbieranych z ugotowanego mleka  i kačamak – potrawa z gotowanej mąki kukurydzianej z dodatkiem białego sera, skwarek lub serwowana w wersji słodkiej. Na początku zeszłego wieku było to popularne jedzenie na wsi, ale z czasem jego miejsce zajęło mięso i dziś wielu Serbów nie wyobraża sobie posiłku bez mięsa.

kačamak

Mięso jest przygotowywane na wiele sposobów. Na szczególnie uroczyste okazje pieczone są całe prosięta, jagnięta a nawet woły. Ta tradycja jest szczególnie żywa w okolicy Świąt Bożego Narodzenia, kiedy to w prawie każdym wiejskim domu gospodarz sam przygotowuje pieczone prosię a na drogach niejednokrotnie można spotkać samochody z upieczonym prosięciem przymocowanym do bagażnika na  dachu, oczywiście odpowiednio opakowanym, by zniosło trudy podróży.

Inną popularną metodą przyrządzania mięsa jest grill. Tak przygotowane mięso jest podstawą ulicznych fast-foodów. W puchatej bułce – lepinja lub w placku chlebowym – somun, z dodatkami wg życzenia, smakuje naprawdę wspaniale. Nie ma powodu aby obawiać się o świeżość potrawy bowiem jest ona grillowana przed naszymi oczami i mamy możliwość dokładnie się jej przyjrzeć. Do wyboru mamy dodatki - różne warzywa, świeże i marynowane, sosy na bazie śmietany, majonezu, ajvar – czyli pasta z papryki.

Serbowie starej daty, ale i młodsi, nie wyobrażają sobie obiadu, którego nie trzeba jeść łyżką, a cały smak pochodzi z długiego gotowania na małym ogniu. Tak więc na stole królują rosół – supa, zupy – čorba, gulasze, potrawy jednogarnkowe, w których przeważają warzywa, oprócz tego fasola i inne strączki na gęsto. Wszystko nieziemsko smaczne.

Wegetarianie nie powinni mieć trudności z wyszukaniem jedzenia dla siebie. Każda szanująca się restauracja ma w menu potrawy bezmięsne. Jeżeli do tego dodamy różne rodzaje surówek z sosami na bazie oliwy i octu jabłkowego lub winnego a w sezonie zimowym marynowane warzywa to Serbia może być rajem dla jaroszy.

Serbska kuchnia ma liczne odmiany i prawie każdy zakątek tego pięknego kraju ma dania, z których słynie. Jednak jedno jest wspólne i niepodważalne: W Serbii się dobrze je. Nie ośmieliłabym się postawić kuchni jednego regionu ponad innymi. Dlatego zawsze zachęcam do próbowania i smakowania przepysznych dań i wyrobienia sobie własnego zdania.