Serbska kuchnia - czego koniecznie trzeba spróbować

Ajvar

Jesienią w Serbii w każdym domu pachnie pieczona papryka. To ona właśnie jest głównym składnikiem ajvaru. Ta pikantna pasta występuje w wersji ostrej i łagodnej. Czasami oprócz papryki i oleju dodawany jest do niej pieczony bakłażan. Ajvar może służyć do smarowania pieczywa lub jako dodatek do dania. A słoiczek ajvaru to idealna pamiątka z Serbii.

ajvar

Kajmak

Ten słony krem, nieco podobny do masła, jest typowm produktem serbskim, wspaniały do kanapek ale też jako dodatek do gorącego dania, na którym się smakowicie rozpuszcza. Tradycyjnie się go je z gorącym pieczywem, w które wsiąka tworząc przepyszne połączenie. Prawdziwy kajmak można kupić na bazarach, gdzie jest sprzedawany na wagę, a każdy sprzedawca twierdzi, że to jego kajmak jest najlepszy i najprawdziwszy. Produkty w opakowaniach fabrycznych, oferowane w sklepach, nie dorównują mu smakiem i często stanowią jedynie namiastkę.

kajmak

Burek

To podstawowe danie śniadaniowe w Serbii. To zapiekanka z cieniutkich płatów ciasta z różnym nadzieniem, od mięsnego przez serowe po szpinakowe. Sprzedawany jest w piekarniach (pekara) na wagę. Porcja dla dorosłej osoby to ćwierć okrągłej blaszki czyli około 250 gramów. Polecam popijanie jogurtem naturalnym, też do kupienia w piekarni.

Najlepszy burek w Belgradzie znajdziemy w piekarni Trpković, przy ul. Nemanjina 32. W ofercie jest kilka rodzajów tej potrawy, przed południem kolejka ciągnie się aż na ulicę. Burek cieszy się taką popularnością, że są dwie kolejki, pierwsza to właśnie po burek, a druga, nieco w głębi lokalu, po resztę wypieków. 

Pekara Trpković, Belgrad

burek z mięsem, zdjęcie piekarnia Branković

Proja

To tradycyjny kukurydziany chleb. Klasyczna proja ,oprócz kukurydzianej mąki, zawiera wodę, smalec i sól. Inne warianty są przygotowywane z serem, kajmakiem, warzywami czy szynką. Ale taka najbardziej tradycyjna jest doskonała posmarowana ajvarem lub kajmakiem. Jest też podawana jako pieczywo do dań na gorąco typu svadbarski kupus (rodzaj bigosu).

proja z serem

Sarma

To typowo bałkańskie danie z korzeniami w kuchni tureckiej, o czym świadczy i jej nazwa. W Serbii ten rodzaj gołąbków przygotowuje się z liści kiszonej kapusty (uprzednio kisi się całe główki). Nadzienie stanowi mielone mięso i ryż. Całość jest duszona kilka godzin z dodatkiem wędzonego mięsa. Powstaje bardzo aromatyczna i przepyszna potrawa, która jeszcze zyskuje w smaku po kolejnych podgrzaniach.

Oprócz klasycznej sarmy popularne są też jej inne wersje, np. w liściach winogron lub w zelju czyli zielonej botwince. Te rodzaje sarmy je się ze zsiadłym mlekiem lub jogurtem.

sarma

Čvarci

Čvarci czyli skwarki. W Serbii są bardzo popularne, ale różnią się zasadniczo od polskich tłustych skwarek. Serbskie są tradycyjnie przygotowywane z kawałków tłuszczu z mięsem, które się sieka drobno, potem gotuje, odcedza, smaży i suszy. 

Innym rodzajem są duvan čvarci, których wygląd nie jest może zachęcający bo wyglądają jak włosy, ale smak wynagradza wszystko. Przygotowuje się je gotując większe kawałki mięsa z tłuszczem aż nie rozpadnie się ono na drobne włókna.

čvarci

Pihtije

To danie polecam jedynie wytrawnym smakoszom. Pihtije to mięsna galaretka, niekiedy z dodatkiem warzyw., najczęściej jest serwowana jako przekąska. Często jako dodatek podawany jest ocet winny lub jabłkowy do polania. 

Ludzie się dzielą na wielbicieli i stanowczych przeciwników, a istnieje przekonanie, że do jedzenia pihtiji trzeba "dorosnąć".  Ja chyba jednak nadal jestem dzieckiem :)

pihtije

To tak pokrótce przedstawione podstawowe serbskie dania i dodatki, bez których nie wyobrażam sobie tutejszej kuchni. Dla turysty przyjeżdżającego tu pierwszy raz mogą być punktem wyjścia do eksplorowania jakże bogatej oferty gastronomicznej. Wierzę, że każdy jest w stanie znaleźć smakołyki mu odpowiadające a samo odkrywanie serbskiej kuchni dostarczy wiele radości i niezapomnianych doświadczeń, czego życzę wszystkim moim czytelnikom :)