Serbia po polsku

Belgradzka mumia ma na imię Nesmin, co znaczy "ten, który należy do boga Mina". Jest mężczyzną urodzonym ok 350 roku pne. w Akhmim w Egipcie.  Zmarł 50 lat później. Z zawodu był kapłanem w świątyni boga płodności - Mina. Pochodził z rodziny kapłanów. Nesmin miał ok 165 cm wzrostu. Miał skrzywienie kręgosłupa i paradontozę, za życia wyrwano mu jeden z zębów. Został pochowany ze księgą umarłych, amuletami wykonanymi ze złota i lapis lazuli. Ja miałam okazję poznać Nesmina dzięki projektowi Europejskie Dni Dziedzictwa. A jak Nesmin trafił do Belgradu? Otóż wielki serbski filantrop Hadži Pavle Riđički w czasie swojej podróży po Bliskim Wschodzie w 1888 roku w Luksorze odkupił mumię i podarował Muzeum Narodowemu. Mieszkańcy Belgradu z zainteresowaniem ją oglądali do I wojny światowej. Potem Nesmin został przeniesiony do magazynu, gdzie znajdował się do 1992 roku. Dopiero wtedy zajął się nim dr Branislav Anđelković. To właśnie jemu zawdzięczamy wszystko co wiemy o ...

Zbudowana na miejscu gdzie w 1594 roku Sinan Pasza spalił relikwie św. Sawy, który był i ciągle jest najbardziej szanowanym serbskim świętym.  Św. Sawa a właściwie Rastko Nemanjić (1175-1235) był arcybiskupem, mężem stanu i literatem. Był synem serbskiego władcy Stefana Nemanji. Nie interesowały go zaszczyty ani władza i poświęcił się życiu zakonnemu. Został mnichem na Świętej Górze, a w 1197 roku przyłączył się do niego jego ociec, już jako mnich Symeon. Razem, na Athosie, na miejscu już istniejącego klasztoru, zbudowali najbardziej znany i najbardziej znaczący srebski monaster Chilandar. W 1219 roku dzięki jego staraniom, serbska cerkiew uzyskała niezależność a on sam był jej pierwszym zwierzchnikiem. Jest patronem Serbów, patronem edukacji i medycyny. Zmarł w Trnowie w Bułgarii, jego szczątki król Władysław przeniósł do monasteru Mileševa, skąd je Turcy zabrali i spalili właśnie na miejscu dzisiejszej cerkwi. Pomysł zbudowania świątyni pojawił się w końcu...

Zbudowany na początku poprzedniego wieku do dziś cieszy oko swoim wyglądem i przyciąga rzesze turystów ale i mieszkańców, którzy odpoczywają w hotelowej kawiarni przy filiżance aromatycznej kawy i kawałku słynnego tortu Moskva Šnit, którego receptura jest tajemnicą głównego cukiernika. Budynek hotelu powstał według projektu znanego arhitekta Jovana Ilkića, był inwestycją rosyjskiego towarzystwa ubezpieczeniowego.  W uroczystym otwarciu, w 1908 roku uczestniczył sam król Piotr I Karađorđević. Na tamte czasy był to budynek reprezentacyjny i bardzo nowoczesny, miał własny system elektrycznego oświetlenia i dwie windy, które poruszały wielkie silniki umieszczone w piwnicy. Początkowo mieściły się tu biura rosyjskiego ubezpieczyciela, hotel i kawiarnia. Elewację pokrywają ceramiczne płytki i płaskorzeźby w kolorze zielonym. W centralnej części fasady w kompozycji "Gloryfikacja Rosji"przedstawiony jest bóg Neptun, który symbolizuje rosyjskie pragnienie władania na mor...

        Ciężko jest przetłumaczyć słowo "kafana". Podobne do polskiego "kawiarnia", ale to nie to, raczej karczma, oberża, tawerna ale to też nie do końca. Postaram się wyjaśnić czym jest "kafana" a każdy sam już zdecyduje z czym mu się najbardziej kojarzy. kafana "Zlatna moruna", gdzie Gavrilo Princip i wspólnicy układali plan zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda              Pierwsza kafana powstała w Belgradzie w 1522 roku, w dzielnicy Dorćol. Belgrad znajdował się wtedy pod władzą turecką i to właśnie Turkom zawdzięczamy pierwszy tego rodzaju przybytek. Nazwa pochodzi od qahve (kawa) i khane (dom), tur. kahvehane .            Od tego czasu kafana pozostała miejscem gdzie się pije kawa i jednocześnie instytucją publiczną. Tu się przychodzi w momentach smutku ale i wielkiej radości, tu w luźnej atmosferze się rozmawia, omawia, obmawia, dyskutuje, pertraktuje. Tu przy dźwi...

Sremskie Karłowice to miasteczko 12 km od Nowego Sadu, 57 km od Belgradu. Można się tam dostać samochodem, autobusem lub specjalnym pociągiem "Romantyka", który w sezonie jeździ z Belgradu w każdą ostatnią sobotę miesiąca. Pociąg stanowi turystyczna atrakcję, składa się z muzealnych wagonów I, II i III klasy. Ma także wagon restauracyjny, a raczej bufetowy. Historia miasta sięga XIV wieku, kiedy to po  raz pierwszy jest wspominane w dokumentach pisanych. Znaczenie miasta wzrosło w czasach okupacji tureckiej, a w 1699 roku tu właśnie podpisano pokój karłowicki, między Turcją a Świętą Ligą (Austria, Polska, Wenecja). Od tego czasu Karłowice były częścią monarchii Habsburgów.  Miasto było ważnym ośrodkiem handlowym, tędy wiódł główny szlak z Europy Środkowej do Turcji.  Złoty okres przypada na XVIII wiek, kiedy to wzniesiono cerkiew katedralną pod wezwaniem Św. Ojca Mikołaja, miasto było siedzibą metropolity a potem i patriarchy, ot...

Nowy Pazar to miasto z silnymi wpływani islamskimi. To najmłodsze miasto w Serbii: 49% mieszkańców nie ukończyło 35 roku życia. fragment fortu XVII wiek Zostało założone w 1461 roku przez Isa-bega Isakovića. Jego imię nosi najbardziej reprezentacyjny plac w centrum miasta.  Nowy Pazar znajdował się na skrzyżowaniu trzech dróg łączących Dubrownik, Saloniki i Istambuł. Był idealnym miejscem dla kupców i w krótkim czasie został znaczącym ośrodkiem handlowym. W kilka lat po założeniu miał więcej mieszkańców niż Londyn. Kupcy nocowali w hanach - zajazdach, których kiedyś było więcej ale do dziś pozostał jeden - Amir-agin han, z XVIII wieku. Niegdyś mieszkało tu wiele narodowości: Turkowie, Serbowie, Żydzi sefardyjscy, których od czasu II wojny nie ma. Pozostał po nich budynek dawnej synagogi i cmentarz. Dzisiaj 80% mieszkańców to Muzułmamie a 20% to Chrześcijanie. Charakterystycznym elementem południowych miast jest fontanna turecka - sebilj. Zobaczymy ją t...

Niedaleko od malowniczej doliny Ibru, zwanej "Doliną wieków", w której znajdowało się niegdyś centrum serbskiego średniowiecznego państwa leży monaster Studenica, matka wszystkich serbskich monasterów. Cerkiew Zaśnięcia Przeświętej Bogurodzicy XII wiek  Zbudowano go zdgodnie z zasadami budowy średniowiecznych monasterów, w miejscu odludnym, cichym, sprzyjającym modlitwom, niegdyś pośród gęstej puszczy i blisko rzeki.  Monaster ufundował w latach 1183-96 wielki żupan Stefan Nemanja i to właśnie on wyznaczył to miejsce na miejsce swojego wiecznego spoczynku. Potem monaster był rozbudowywany przez następców Nemanji, ale także przecierpiał wiele zniszczeń, ze strony przyrody - trzęsienie ziemi w 17.wieku, pożar,  jak i ludzi, wielokrotnie był palony i rabowany. Dzisiejszy kompleks składa się z cerkwii Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy, cerkwii Królewskiej, cerkwii św. Mikołaja, fundamentów cerkwii Jana Chrzciciela, budynków klasztornych, w których żyją mnis...

         Rezerwat Uvac znajduje się w odległości 230 km od Belgradu, to kilka godzin jazdy. J est on położony w południowo-zachodniej Serbii, niedaleko od miasteczka Nova Varoš. W centrum znajduje się kanion rzeki Uvac i doliny jej dopływów. Wody rzeki wyżłobiły głębokie koryto w skałach wapiennych i uformowały kanion z wysokimi, stromymi a jednocześnie bardzo malowniczymi zboczami. Średnia głębokość kanionu to 350 m. Szczególnie piękne są meandry jakie tworzy rzeka, przepływając między górami. W części doliny utworzono rezerwat przyrody by uchronić od wyginięcia sępa płowego. Te rzadkie ptaki upodobały sobie do gniazdowania właśnie ten teren. Przed objęciem ochroną sępy były gatunkiem wymierającym. W 1992 roku żyło tylko 7 par tych ptaków, a w 1994 roku zaczęto ich dokarmianie. Na miejsce wyznaczone w tym celu rocznie dostarcza się 120 ton padłych zwierząt i odpadów z rzeźni. Dzięki temu, liczba sępów płowych zwiększyła się do kilk...